Halka arz, bir şirketin hisselerini satacağını duyurmasıdır. Hisse senetleri daha sonra borsada işlem görebilir. Yatırımcılar hisse satın alma ve hissedar olma fırsatına sahiptir. Şirketler finansman, likidite, kurumsallaşma, terfi ve itibar sağlamak amacıyla halka açılırken, şirket sahipleri halka arz yoluyla hisselerini satma imkânına kavuşmaktadır. tigfy sitesinin canlı borsa sayfasında hisse senetlerinin fiyatlarını anlık olarak takip edebilirsiniz.
Bir şirket halka duyuru yaptığında, hisselerini çeşitli nedenlerle satacağı anlamına gelir. Tüm yatırımcılar hisse satın alma ve hissedar olma fırsatına sahiptir. Operasyonları genişletmek ve fon toplamak için başarılı, istikrarlı ve büyüyen şirketler halka açılır. Şirket, bankalardan borç almak veya diğer finansal kaynakları kullanmak zorunda kalmadan kendi hisse senetlerini kullanarak fon sağlayabilmektedir. Yatırımcılar, hisse senetleri aracılığıyla çok az yatırım yaparak şirketin kayıtlı değerine de yatırım yapabilirler. Halka arz ile ilgili ayrıntılı bilgiyi tigfy.com/halka-arz-nedir/ sayfasında bulabilirsiniz.
Bir şirket birçok nedenden dolayı halka açılabilir. Büyük, köklü şirketler için halka arz neredeyse her zaman kaçınılmazdır. Yavaş bir büyüme hızı yaşayan şirketler daha başarılı işler yapabilmek için finansal kaynaklara ihtiyaç duyacaktır. Halka açık listeleme, finansal açığı kapatmak için bankalardan veya yakın yatırımcılardan borç para almaktan daha mantıklı kabul edilir. Halka arz gerçekleştiğinde şirkete hisse değeri kadar nakit girişi sağlanacaktır. Bankaların şirketlere sağlayabileceği faizli kredi ile karşılaştırarak şirketin neden halka açıldığını anlamak kolaydır.
Şirketlerin borsada belirli hacimlerin üzerinde sahip olduğu tek şey, güvende olacak nakittir. Hisse senetleri sayesinde birçok kişi şirkete olan güvenini gösterebilmekte ve şirketin popülaritesi/görünürlüğü artmaktadır. Hissedarlar paralarını hisse senetlerine yatırabilir ve şirkete olan güvenlerini gösterebilirler. Birçok şirket halka açıldıktan sonra daha başarılı olmak istiyor. Faaliyetlerine bağlı olarak, borsaya kote bir şirketin hisse değeri dalgalanabilir.
Yazı içindekiler
Halka Arz Neden Yapılır?
Halka arzın gerekli olmasının birçok nedeni vardır ancak bunun temel nedeni bu açılışın şirkete sağlayacağı nakit akışıdır. Özel sektöre ait işletmeler her zaman yatırımcı bulamayabilmektedir. Şirketlerin kredi veya banka hesapları varsa faiz ödemesi gerekecektir. Halka arz, şirketin banka hesaplarına nakit sağlayabilir. Şirket, büyümek, daha fazla insanı işe almak, yeni ürünler piyasaya sürmek ve hizmetlerini genişletmek için sahip olduğu nakit fonları kullanabilir.
Özel bir şirket olarak düşünürsek, şirket belirli bir noktaya ulaştıktan sonra halka arz her zaman önceliklidir. Halka arz, şirketlerin büyümesi ve yeni yatırımcıları çekmesi için bir yoldur. 1990’ların sonunda yatırımcılar birikimlerini hisse senetlerine yatırmaya başladığından beri, halka arz iş dünyasının bel kemiği olmuştur.
Yeterli paraya sahip olan insanlar, bir milyon dolar değerindeki şirketlere yatırım yaparak kâr yarışına katılmak istediler. 1990’lardan bu yana, şirketler için halka arz altın bir çağ olmuştur. Bazı teknoloji şirketlerinin halka açılmasının ardından şirket gelirleri yüzde binin üzerinde arttı. Şirketin büyümesi kadar marka ve şirket değerleri de arttı.
Şirketler Neden Halka Arz Olunur?
Birçok şirket, işlerini büyütmek, yeni ürünlere yatırım yapmak ve dünyadaki diğer şirketlerle rekabet etmek için sermayeye ihtiyaç duyar. Şirketler, borsa sermayesi teklif edilerek işlerini kurtarabilirler. Son yıllarda sermaye piyasaları yoluyla uygun maliyetli finansman sağlamak için borsa şirketi olmak daha önemli hale geldi. Bu her geçen gün daha popüler hale geliyor. Banka kredisi almak veya borç almak zorunda değiller. Borsa, şirketlerin hızla büyümesine yardımcı oluyor. Rakiplerini yakalıyorlar ve ayrıca birçok başka faydası da olacak. Şirketler tüm bu nedenlerle halka açılmak istiyor.
Halka Arz Nasıl Anlaşılmalı?
Halka arz, bir şirketin hissesinin satışa çıktığını duyurması ve tüm hissedarlara kapıyı açması eylemidir. Halka arz, varlıkların ve şirketlerin daha küçük paylara bölünerek satılması anlamına gelir.
Firmaların halka arz yöntemine başvurmalarının birçok nedeni vardır. Yüksek büyüme oranlarına sahip şirketlerin işlerini büyütmeleri ve geleceklerine yatırım yapmaları muhtemeldir. Öte yandan, finansal kaynakları düşük olan şirketler, borçlarını ödemeleri veya yatırım yapmaları için halka arz edilebilir. Yatırımcılar hisse senedi satın alma ve şirketlerin hisse değerlerine yatırım yapma imkanına sahiptir. Halka arz, özellikle uzun vadede olumlu sonuçlar doğurabilir.
Halka arz iki bölüme ayrılabilir:
- Birincil halka arz,
- İkincil halka arz.
Birincil halka arz, daha önce hiç halka arz edilmemiş şirketler tarafından halka arz edilen işlemdir. Daha önce yapıldı ama ilk işlemde halka arz oranı çok düşüktü. Bu işlem artık ikinci bir halka arzdır. Birincil halka arz işlemi sürdürülürken ikinci aşamaya geçişte ise ikincil halka arz formasyonu devreye girmektedir.
Hangi Şirketler Halka Arz Olabilirler?
Her tür şirket arasında sadece anonim şirketlerin halka açılmasına izin verilir. Payları halka arz edilen şirketlerin paylarının tamamı cari ödenmiş sermayesinden ödenmek zorundadır.
Halka arzın ilgili makamlarca onaylanması gerekir. Bir şirketin hisselerinin halka arzına izin vermek için bir aracılık sözleşmesi gereklidir. Şirket ve SPK tarafından yetkilendirilmiş aracı kuruluşlar sözleşmeye taraf olacaktır. Şirket paylarının ilgili Borsa İstanbul piyasasında işlem görebilmesi için izahnamenin onaylanması ve ardından payların halka arz edilmesi gerekmektedir.
Halka Arz Şartları Nelerdir?
Halka arzın gerçekleşmesi için bazı şartlar vardır. Onlar:
Aracı Kurumlarla İletişim
Firmaların halka arz yapabilmeleri için öncelikle aracı kurumlarla iletişime geçmeleri ve sözleşme imzalamaları gerekmektedir. Aracı kurumun halka arz yapma yetkisine sahip olması gerekir. Halka arz süreci sözleşme imzalanarak tamamlanabilir.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile temasa geçilmesi
Sermaye Piyasası Kurulu, sermayesini halka arz etmek isteyen şirketlerin sözleşme imzalamasını şart koşar. Bu nedenle SPK’nın denetim ve kararlarına tabidirler. Şirket SPK mevzuatına uygun hale geldikten sonra halka arza açılır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra aracı kurum, halka arzın başlaması için Borsa İstanbul’a ve Sermaye Piyasası Kurulu’na başvuruda bulunur.
Borsa İstanbul, SPK uzmanları tarafından şirket verilerinin incelenmesi
Şirketin merkezi, genel faaliyetleri, piyasa değeri vb. özellikleri Borsa İstanbul yetkilileri ve SPK yetkilileri tarafından incelendikten sonra bu kurumlara bilgi verilir. Bu veriler kabul edildikten sonra şirketin halka arzı başlar.
